به نام خدا

در نوشتار قبل فهمیدیم که تنها دانستن مفاهیم باعث بروز ایمان و در نهایت عمل به دانسته ها نمی شود. اما سوالی که باید به آن پاسخ داد این است که «آیا صرف اعتقاد قلبی یا ایمان منجر به عمل و سپس منتج به نتیجه ی دلخواه ما می شود؟» و این سوالی است بسیار ظریف!

به مثال پزشک و سیگار دوباره برمی گردیم. این بار پزشک ما هم مضرات سیگار را می داند و هم به آنها اعتقاد قلبی – که برای عمل کردن به آن یقین آور است – دارد، اما فرض کنید بر او شرط می کنند برای حضور در محفلی علمی باید ایتدایش سیگار بکشد(!) یا اینکه در جامعه ای که او زندگی می کند، کشیدن سیگار برای طبقه ی اجتماعی او از واجبات است و یا اینکه ... خلاصه زمینه برای بروز اعتقاد قلبی وی مبنی بر مضر بودن سیگار نیست. این نبود زمینه را می تواند هم شخصی باشد و هم اجتماعی.

پس داشتن اعتقاد قلبی یا ایمان هم قهرا ختم به عمل و در نهایت نتیجه نخواهد شد. اما در صورت وجود زمینه ها از همین ها می توان بله عنوان انگیزه استفاده کرد.

در مورد اعتقادات مهدوی هم این نکته صادق است. به طور مثال این که گناه باعث تاخیر در ظهور حضرت می شود را اگر همه باور داشته باشیم ( یک مرحله جلوتر از دانستن) دیگر نه خود گناه می کنیم و نه دیگر گناه دیگران را تحمل خواهیم کرد و وظیفه ی امر به معروف و نهی از منکر را با اهتمام بیشتری دنبال می کنیم. اما اگر از این کار خجالت کشیدیم و یا نه یک بار انجام دادیم و کتک خوردیم، وطیفه چیست؟ باید رفت ب دنبال زمینه سازی این عمل. یعنی در این مثال باید طوری روی خودم کار کنم که این حیای حمق (خجالت احمقانه) از من دور شود و یا مثل اینها که در انجام به فرایضی که به آنها اعتقاد راسخ دارم خللی ایجاد نکند.

نکته ی مغفول این مباحث شاید همین توجه نکردن به رمینه های به تحقق رسیدن افعال باشد و یا به عبارت دقیق تر رعایت نکات اجرایی. از چه جهت گفتم مغفول چون ما مذهبی ها هر موقعبخواهیم کاری انجام دهیماین کار را در نهایت بی دقتی انجام می دهیم و صادقانه -البته گاهی هم نه!- از خدا بابت موفقیتش گدایی می کنیم. اما دیگرانی که نه خدا دارند و نه امام زمان فقط به خوب و محکم انجام دادن کارشان فکر می کنند و امید دارند و در نتیجه کارهایی انجام می دهند بسیار با کیفیت تر.

مثال بارز این مسئله اوضاع امروز سینمای کشور ماست، کارگردان هر چه بی دین تر، ضد انقلاب تر کارش خوش ساخت تر و تماشاگر پسندتر! اما هر مسئولین یک فیلم مذهبی تر باشند و بخواهند فیلم در حفظ آرمان ها بسازند فیلمش از نظر فرم یا ساخت ضعیف تر است.

دیدگاهی که قصد دارم در این نوشته و بعد ها تحت این عنوان القا کنم این است که اصولا برای هر تفکری که بخواهیم کار کنیم - از بشری ترینش یا الهی ترین ها- یک سری اصول حاکم است که اگر به کار برده شود می توان انتظار نتیجه و حاکمیت اندیشه را داشت وگرنه اگر کارمان پیامد های منفی نداشته باشد کاری است عبث و بیهوده!

و العاقبه للمتقین

به نام خدا

حوزه ی مهدویت پر است از کارهای کرده و نکرده. می بینیم که چه بسیار انسانهایی که با نیت خیر وارد شده اند و کارهایی هم کرده اند... اما پس چرا آن تأثیر دلخواه نمی گذارد و یا هم رده ی کارهایی که ضد مهدی ها انجام می دهند نیست؟ بگذارید صریح تر بگویم"چرا با وجود این همه کار باز امام زمان ما ظهور نمی کند؟"

باید بررسی کرد تفاوت ظهور امام زمان عج با امام حسین ع را، با امیرالمومنین را. این بزرگواران مأمور به ظاهر بودند؛ یعنی اگر ظاهر کوفه نشان می داد که آماده ی پذیرش حکم الهی اند، باید برای برپایی حکم خدا، امام قیام کند. اما امام زمان عج دیگر مأمور به ظاهر نیست... تا مردم جهان به این آمادگی... که نه! بدانند که هیچ راهی باقی نمانده که امتحان شده باشد و موفقیت آمیز نبوده باشد در راه سعادت بشر و همچنین عده ای هم کنارش باشند، آماده! که هر کاری را که گفت انجام دهند، ظهور نخواهد کرد.

اما این آمادگی باطنی چگونه شکل می گیرد؟ خیلی وقت پیشتر فکر می کردم با خواندن کتاب های مذهبی و بلد بودن معارف دینی، اعم از مسایل اعتقادی یا فقهی یا حتی اخلاقی، می شود به این مرتبه رسید. اما این تفکر نباید زیاد درست باشد؛ اینکه از مقام دانستن تا اعتقاد قلبی یا ایمان و از آن تا عمل و در نهایت رسیدن به نتیجه راه باید طی شود از بدیهیات عقلی است. از مثال های همیشگی و تکراری آن می شود از سیگار کشیدن یک پزشک در یک گردهمایی ذکر مضرات سیگار نام برد؛ یعنی دانستن مضرات سیگار اگر به اعتقاد قلبی یا ایمان در نیاید، هیچ سودی برای پزشک مزبور ندارد. و این حال و روز ما را در این روزگار مشخص می کند. ما می دانیم امام زمان عج هست و ظهور می کند و دین خدا را در زمین پیاده می کند، اما باور نداریم! مثل اینکه وضعیت موجود را قابل بهبود نمی دانیم.

پس در حال حاضر باید بیشتر فعالیت خود را معطوف کنیم به کلید واژه "اعتقاد به حضور". آن زمان است که می توان امید داشت که حداقل قسممت عمده ای از جامعه به این گونه از مسایل دغدغه خواهند داشت.

و العاقبه للمتقین