به نام خدا

وقتی به موضوع مهدویت دقیق می شوم، چند سوال برایم خیلی پررنگ می شود. اول اینکه چگونه ممکن است اوصافی که از دوران بعد از ظهور به ما رسیده تحقق بخشد؟ و اینکه چرا پیاده سازی عدالت این همه به تاخیر افتاد؟

بالاخره این گزاره هایی که در مورد آن دوران از طریق روایت های صحیح شیعه به دست ما رسیده قابل چشم پوشی نیست. از گسترش عدالت، فراوانی نعمت و آبادی زمین، دگرگونی زندگی و ایجاد رفاه و مهم تر از همه ایجاد حکومتی گسترده تر از حکومت سلیمان و ذی القرنین علیهم السلام. از طرف دیگر بسیاری از روایات دوران سیاه قبل از ظهور تصویر شده، که تا حدود زیادی از آن در دنیای اطراف ما قابل مشاهده است، و دقیقا مکان سوال همین جاست... یعنی انتقال این دوران به ماجرای ظهور و سپس بعد از آن. آن چیزی که مسلم است اینکه اگر قرار بود همه چیز با معجزه و خواست غیر معمول خدا پیش برود؛ پس چرا تا کنون رخ نداده؟ پس ویژگی هایی در آن دوران هست که آن زمان را برای چنین واقعه ای آماده می کند. می توان استنباط کرد که این ویژگی ها باید در ردیف همان اوصاف دوران ظهور باشد منتهی مقداری ضعیف شده. این ویژگی ها با همان مقدار عقل بشری و گنجینه ی نقل موجود در دوران غیبت امام قابل دستیابی است. اگر این ویژگی ها تحصیل نشود حضور امام هم نمی تواند کاری را از پیش ببرد. اما به راستی اگر این ویژگی ها به دست آوردنی است چرا رسیدن به آن اوصاف به حضور شخص امام بسته است؟ آیا با در نظر گرفتن این دیدگاه امام محور نقش عقل انسان به محاق نمی رود؟

برای پاسخ به این سوال باید نگاهی شود به مکاتب بشری و تجربیاتی که انسان با اتکا به عقل خود و بدون ارشادات وحی دارد. تنها در یک قرن از تقابل بین همین دیدگاه ها حدود 80 میلیون نفر انسان طی دو جنگ جهانی کشته شده اند. در زمان روی کار آمدن بلشیویک ها در روسیه تعداد نا معلومی و در چنگ های داخلی امریکا چند صد هزار نفر کشته شدند. قدرت های سلطه گر در این دوران با استعمار کشورهایی که منابع سرشاری در اختیار داشتند، به تاراج منابع، غارت فرهنگی، جنایت های نسلی و... پرداختند؛ که تماما بر مبنای علوم مدرن صورت گرفت. و همه ی اینها و مطالبی که در حوصله ی این نوشتار جا ندارد به یک مطلب شهادت می دهند که عقل بشری اگر چه از جایگاه رفیعی برخوردار است ولی بدون در نظر گرفتن وحی، در چنگال نفس انسان اسیر می شود و آن زمان است که نتایج عقلی از امیال انسان ها قابل تفکیک نیست.

دوران حاضر که به دوران "بازگشت به معنویت" مشهور شده، درست همان موقعی است که باید این اسب سرکش نفسانیات را لگام وحی بزنیم، تا در پرتو آن نور عقل نیز بتواند خود نمایی کند. اما انسان های معمولی که از دست یابی به حقیقت وحی عاجزند و تنها به نوشته هایی که به سختی در طول قرن ها بهشان رسیده، دسترسی دارند. پس مفسری معصوم برای بیرون کشیدن حقایق نایاب از دل نقل برای رسیدن به گنجینه ی وحی از مهم ترین عوامل برای رسیدن به وضع مطلوب می باشد.

و العاقبه للمتقین

به نام خدا

چه کسانی هنگام ظهور حضرت زنده می‌شوند؟
در روایات به دو دسته از افراد اشاره شده که رجعت را فقط مخصوص این دو دسته معرفی می‌کند؛ امام صادق علیه‌السلام می‌فرماید:
رجعت همگانی نیست، بلکه خصوصی است، تنها کسانی رجعت می‌کنند که مؤمن خالص باشند یا مشرک خالص.[1]

اما کسانی که برای بهره جستن از حکومت امام زمان و کمک به آن حضرت زنده می‌شوند، دو دسته هستند:

1. دسته اول کسانی هستند که نامشان در روایات آمده است؛ کسانی مانند:
امام صادق علیه‌السلام فرمود:
از پشت شهر کوفه[1]، همراه قائم، بیست‌وهفت مرد خارج می‌شوند. پانزده نفر از آنان جزو یاران موسی هستند؛ هفت نفر از آنان جزو اصحاب کهف هستند؛ یوشع‌بن‌نون، سلمان فارسی، ابودجانه انصاری، مقداد و مالک اشتر نیز جزو آنان هستند. پس اینان در خدمت امام زمان‌ به عنوان یاران و فرمانروایان حکومتش خواهند بود.[2]
امام صادق علیه‌السلام به مفضل‌بن‌عمر فرمود: «ای مفضل! تو همراه چهل‌وچهار نفر زنده می‌شوی و همراه قائم خواهی بود و تو در طرف راست قائم خواهی بود و امر و نهی می‌کنی».[3]
همچنین درباره داوود رقی فرمود: «هرکس دوست دارد که به مردی از اصحاب قائم‌ بنگرد، به این مرد نگاه کند».[4]
نیز درباره یاران امام حسین علیه‌السلام فرمود: «حسین همراه یاران خود ـ که در کربلا شهید شدند ـ ‌خواهد آمد».[5]
طبری در «دلائل‌الامامة» نام عده‌ای از زنان را آورده است که برای یاری رساندن به امام زمان زنده می‌شوند. مفضل گوید: امام صادق علیه‌السلام فرمود: «سیزده زن همراه قائم خواهند آمد».
عرض کردم: برای چه کاری؟ فرمود: «به مداوای مجروحان و سرپرستی بیماران خواهند پرداخت، همان گونه که همراه رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله بودند».
عرض کردم: آنها را برایم نام ببرید. حضرت فرمود: «قنواه دختر رشید هجری، ام‌ایمن، حبابه و البیه، سمیه مادر عمار یاسر، زبیده، ام‌خالد احمسیه، ام سعید حنفیه، صیانه ماشطه و ام‌خالد جهنیه».[6]

2. دسته دوم کسانی هستند که نامشان در روایات نیامده، اما اوصافشان ذکر شده است. این افراد عبارتند از:
الف. کسانی که چهل صبح دعای عهد را بخوانند
امام صادق علیه‌السلام فرمود : «آنان از یاوران قائم باشند و اگر چنین کسی پیش از ظهور بمیرد، خداوند او را از قبر بیرون خواهد آورد، تا در خدمت آن حضرت باشند».[7]
ب. کسانی که هرشب جمعه ، سوره «اسراء» را بخوانند
امام صادق علیه‌السلام فرمود: «هرکس هر شب جمعه سوره اسراء را بخواند، نخواهد مرد تا قائم را درک کند و جزو یارانش قرار بگیرد».[8]
ج. هرکس شبیه سلمان فارسی باشد
در گفت‌وگویی که پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله با سلمان فارسی داشت، آن حضرت پس از برشمردن نام امامان به سلمان فرمود: «یاسلمان! إنک مدرکه و من کان مثلک ومن تولّاه هذه المعرفة؛ ای سلمان ! تو او را درک خواهی کرد و همچنین هرکس همانند تو باشد و هرکس چنین ولایت و معرفتی نسبت به او داشته باشد».[9]
د. شهیدان
گروه دیگری که رجعت می‌کنند کسانی هستند که پیکرشان در راه اسلام و قرآن، آماج تیرهای دشمن قرار گرفت و با بدنی غرق خون به دیدار معبود خود شتافتند.آنان نیز بر می‌گردند تا پس از درک محضر امام زمان به مرگ طبیعی از دنیا بروند. امام باقر علیه‌السلام در گفت‌وگویی که با زراره داشت، ضمن اینکه بین مرگ طبیعی و کشته‌شدن در راه خدا فرق گذاشت، به وی فرمود: «لیس من قبل بالسیف کمن مات علی فراشه، إن من قتل لابدّأن یرجع إلی الدنیا یذوق الموت؛ چنین نیست هرکس کشته می‌شود، با آنکه در رختخواب مرده باشد، یکسان باشد. همانا هرکس در دنیا کشته شود، ناچار باید برگردد تا مرگ را بچشد».[10]
هـ. مؤمنان
پیامبر به سلمان فرمود: «سلمان! هرکس همانند تو باشد و یا اهل ولایت و معرفت باشد، او نیز برمی‌گردد». شکی نیست که سلمان مصداق بارز مؤمن است.
همچنین پیامبر به سلمان فرمود: «وکلّ من محض الإیمان محضاً؛ و هرکس ایمان محض داشته باشد، او نیز بازخواهد گشت».[11]

پی‌نوشت‌ها
1. البرهان، سید هاشم بحرانی، ج2، ص408.
2. شاید منظور امام، شهر نجف اشرف باشد.
3. ارشاد، شیخ مفید، ص‌365.
4. دلائل‌الامامه، طبری، ص‌248.
5. رجال کشی، ص402.
6. مختصر بصائر الدرجات، ابوجعفر صفار، ص48.
7. دلائل‌الامامه ، طبری، ص260.
8. بحارالانوار، علامه مجلسی، ج5، ص95.
9. معجم احادیث الامام المهدی، ج5، ص122.
10. دلائل‌الامامه، طبری، ص237.
11. تفسیر عیّاشی، ج2، ص112؛ بحارالانوار، علامه مجلسی، ج53، ص29.
12. دلائل‌الامامه، طبری، ص237.

و العاقبه للمتقین

به نام حضرت نور

در هفته ی گذشته هوگو چاوز در گذشت. در این که او یکی از مبارزین قاره ی آمریکای جنوبی برای رهایی از آمریکا بود و در این راه زحمات زیادی هم کشید شکی نیست. اما مثل ینکه برای ما ایرانی ها نمی شود یکی آدم خوبی باشد ولی "رستم" نباشد!

پیامی که جنای رییس جمهور برای درگذشت او صادر کردند مرا خیلی متعجب کرد، برای همین با مراجعه به پرتال جامع مهدویت به آدرسhttp://www.10000012.com/ مراجعه کردم و پس از ثبت نام با این پرسش ها از رجعت بیشتز آشنا شدم.

برخی از پرسش ها را در ذیل آورده ام، اما توصیه به دوستان علاقه مند رفتن به پرتال و عضو شدن در آن هست. به واقع که طرح خوبی است و بسیار حساب شده...

چرا شیعه معتقد به رجعت است؟

شیعه امامیه معتقد است، پس از ظهور، افرادی خاص در زمانی معین بعد از مرگ به دنیا باز‌می‌گردند.

از مجموعه آیات و روایات استفاده می‌شود که اصل رجعت، امری ممکن است و در گذشته رخ داده.

خداوند متعال درباره رجعت عده‌ای از قوم بنی‌اسرائیل می‌فرماید:

«وَإِذْ قُلْتُمْ یَا مُوسَى? لَن نُّؤْمِنَ لَکَ حَتَّى? نَرَ‌ى اللَّـهَ جَهْرَ‌ةً فَأَخَذَتْکُمُ الصَّاعِقَةُ وَأَنتُمْ تَنظُرُ‌ونَ ثُمَّ بَعَثْنَاکُم مِّن بَعْدِ مَوْتِکُمْ لَعَلَّکُمْ تَشْکُرُ‌ونَ ؛ و (نیز به‌یاد آورید) هنگامی را که گفتید: ای موسی! ما هرگز به تو ایمان نخواهیم آورد؛ مگر اینکه خدا را آشکارا (با چشم خود) ببینیم! پس صاعقه شما را گرفت؛ درحالی‌که تماشا می‌کردید، سپس شما را پس از مرگتان، حیات بخشیدیم؛ شاید شکر (نعمت او را) به‌جا آورید».[1]

و نیز درمورد جماعتی دیگر از بنی‌اسرائیل می‌فرماید:

«أَلَمْ تَرَ‌ إِلَى الَّذِینَ خَرَ‌جُوا مِن دِیَارِ‌هِمْ وَهُمْ أُلُوفٌ حَذَرَ‌ الْمَوْتِ فَقَالَ لَهُمُ اللَّـهُ مُوتُوا ثُمَّ أَحْیَاهُمْ‌؛ آیا ندیدی جمعیتی را که از ترس مرگ، از خانه‌های خود فرار کردند؟ و آنان، هزارها نفر بودند (که به بهانه بیماری طاعون، از شرکت در میدان جهاد خودداری نمودند) خداوند به آنها گفت: بمیرید! (و به همان بیماری، که آن را بهانه قرار داده بودند، مُردند) سپس خدا آن‌ها را زنده کرد».[2]

و نیز درمورد قصّه عُزیر پیامبر می‌فرماید:

«أَوْ کَالَّذِی مَرَّ‌ عَلَى? قَرْ‌یَةٍ وَهِیَ خَاوِیَةٌ عَلَى? عُرُ‌وشِهَا قَالَ أَنَّى? یُحْیِی هَـ?ذِهِ اللَّـهُ بَعْدَ مَوْتِهَا ? فَأَمَاتَهُ اللَّـهُ مِائَةَ عَامٍ ثُمَّ بَعَثَهُ‌؛ یا همانند کسی‌که از کنار یک آبادی (ویران‌شده) عبور کرد، درحالی‌که بام‌هایش همه فروریخته بود، (و اجساد و استخوان‌های اهل آن، در هر سو پراکنده بود؛ او با خود) گفت: چگونه خدا اینها را پس از مرگ، زنده می‌کند؟! (در این هنگام،) خدا او را یک‌صد سال میراند؛ سپس زنده کرد».[3]

از روایات بسیاری که از طرق اهل‌بیت عصمت و طهارت علیه‌السلام رسیده، به‌دست می‌آید: بعد از ظهور امام مهدی علیه‌السلام، برخی از افراد مؤمن و کافر و منافق، به جهاتی بعد از مرگشان به این دنیا رجعت خواهند کرد و ازآنجاکه روایات در این باب متواتر است، پس به‌طور اجمال اعتقاد به رجعت واجب می‌باشد.

پی‌نوشت‌ها

1. بقره، 55و56.

2. بقره، 243.

3. بقره، 259.

و العاقبه للمتقین

به نام خدا

در حوالی شهر قم مسجدی موجود است به نام جمکران.

شیخ صدوق در کتاب ‌«مونس الحزین فی معرفه الحق و الیقین» نوشته است: شیخ حسن بن مثله جمکرانی گوید: شب سه شنبه هفدهم ماه رمضان سال 373 هجری قمری در خانه خود بودم که ناگهان جماعتی آمدند و من را صدا زدند و گفتند که حضرت مهدی(عج) شما را طلبیده است.
به همراه جماعت به مکانی که هم اکنون مسجد مقدس جمکران در آن واقع شده است، رفتیم؛ در آن جا حضرت به من فرمود: به صاحب این زمین (حسن بن مسلم) بگو که این زمین، زمین شریفی است و خدای تعالی این زمین را از زمین های دیگر برگزیده است. نزد سید ابوالحسن الرضا برو و به او بگو که این زمین را از حسن بن مسلم بگیرد و با همکاری مردم در این زمین مسجدی بنا گردد و به مردم بگو تا به این مکان توجه کنند و آن را عزیز دارند و چهار رکعت نماز در این جا به جا آورند. سپس حضرت خواندن نماز مخصوص در این مکان را به وی آموخت.
حسن بن مثله جمکرانی می گوید: به حضرت عرض کردم: برای این که دیگران حرف من را بپذیرند، به دلیل و نشانه نیاز است، چون که مردم حرف بی دلیل را نمی پذیرند. حضرت فرمود: ما نشانه ای و علامتی قرار می دهیم تا سخن تو تصدیق شود. برو نزد سید ابوالحسن الرضا و به او بگو که این کارها را انجام دهد... .
من به خانه ام بازگشتم و فردا صبح به همراه «علی المنذر» به خانه سید ابوالحسن الرّضا رهسپار شدیم. وقتی که به منزلش رسیدیم، دیدیم که خدمت گزاران سید می گویند: آقا از سپیده دم تا کنون منتظر شما است. آیا از جمکران آمده اید؟ گفتم: آری. پس نزد سید رفتیم و بعد از سلام و احوالپرسی به من گفت: ای حسن بن مثله! من خوابیده بودم. در خواب شخصی به من گفت: بامداد مردی از جمکران به نام حسن بن مثله پیش تو می آید. باید سخنش را تصدیق کنی. سخن او سخن ما است.
من هم ماجرا را گفتم و به فرمان ناحیة مقدسه این مسجد ساخته شد.(1)

1. مجلسی، بحارالانوار، ج 53، 230 ـ 234.

اما چند وقتی است چه به صورت زمزمه و یا چه در فریاد می بینیم هر کسی که تریبونی در دست دارد در تخریب جایگاه این مسجد کوتاهی نمی کند. ولی واقعا چرا؟

بیایید از دریچه ای دیگر به این موضوع نگاه کنیم:

اعتقاد و باور به آینده ی روشن که در راس آن موضوعات مهدوی قرار دارد برای مسلمین به خصوص شیعیان باوری است مستدل و ریشه دار. اما چون معتقدان به این اصل همواره در طول تاریخ دارای ویژگی هایی بودند که مورد پسند صاحبان قدرت نبوده ، اینان توسط شیوه های حذف فیزیکی از میان می رفتند. اما اگر کسی به این باور اعتقاد راسخی نداشته باشد می شود عنصری مثبت در جامعه ی جهانی امروز که قدرت های جهان تا آخرین قطره از ریشه ی جانش را می مکند و در آخر تفاله اش را راهی ریار باقی می کنند. پس هستند در این میان عده ای که از عدم انتشار و خفه کردن عقاید مهدوی سود می یرند. به راستی این موضوع قابل انکار است؟

حالا با دانستن این بحث باید این نکته را هم در گوشه ذهن داشت که انسان ذاتا فراموشکار است. واقعا راست گفته اند :"از دل برود هر آنکه از دیده برفت!" خدای متعال این همه نشانه برای نوع بشر آفریده که پاسخ ندای فطرتش را بدهد و از یاد او غافل نباشد؛ در عین حال عده ای در تاریخ هستند که وجود خدا را انکار کرده اند! شاید یکی از حکمتهای احتمالی وجود فرائض دینی – مانند نماز- و شعائر الهی- مانند مکه ی مکرمه و مشاهد شریفه- هم ناظر به همین موضوع باشد. و هر کس این نکته را انکار کند دقیقا – چه خواسته یا نا خواسته – هم عقیده ی اهل تصوف شده که اثبات بطلانش از حوصله ی بحث خارج است.

اما با دانستن دو موضوع فوق و با نظر به اینکه مسجد مقدس جمکران یکی از نماد های اندیشه های مهدوی است حالا شما پیدا کنید پرتقال فروش را؟

حضرت امام روح الله در باره ی مسجد جمکران می فرمایند: "... با توجه به اینکه مسجد مقدس جمکران یادگاری عظیم از حضرت ولی عصر –ارواحنا فداه – بوده و آن سرور امر به ساختن آن مسجد و توجه شیعیان به آن نموده اند "طبق روایت مرحوم شیخ صدوق -رضوان الله علیه- " بنابراین وقف عام محسوب شده و امر تولیت آن با حاکم شرع بوده و اداره ی آن زیر نظر حاکم شرع با هیاتی از عدول مومنین و ثقات مطلع امین و علاقهمند به آن جناب علیه السلام باید باشد؛ و کلیه ی اموال و عواید حاصله باید با حفظ مصالح مسجد دقیقا صرف عمران و توسعه و رفع نیازمندی های آن مکان توسط هیات مذکور شود؛ و اعضای این هیات صرفنظر از عشق به خدمت در راه اسلام ، سزاوار است این خدمت را افتخاری انجام دهند. (2)

2.صحیفه ی نور جلد هفتم ص 195

در نتیجه ی بحث می توان گفت که ما از امثال نوری زاده که از سازمان های جاسوسی غرب فیش حقوق دریافت می کند اتنظاری نداریم ولی از کسی که سال های متمادی از پول امام زمان – ارواحنا فداه- ارتزاق کرده جور دیگری توقع داشتیم.

والعاقبه للمتقین